0 تا 100 فیش حقوقی و اصطلاحات پرتکرار آن!
فهرست مطالب
فیش حقوقی چیست؟
فیش حقوقی سندی اداری است که جهت ایجاد شفافیت میان کارفرما و نیروی کار وایجاد اعتماد بین آنها صادر می‌گردد. فیش حقوقی دارای جزئیات کامل حقوق نیروی کار و مزایایی که به آنها تعلق می‌گیرد است. این فیش اصولاً به صورت ماهانه صادر می‌شود. در این سند اطلاعات مربوط به حقوق پایه، مزایا و تمامی کسورات مربوط به حقوق و مزایای تعلق گرفته به نیروی کار مورد نظر، لحاظ می‌گردد.
برای تعیین درآمد کارمندان اولین چیزی که باید در نظر گرفته شود حقوق پایه وی و مزایای به تبع شغل است چون کسورات و مزایا با توجه به آن محاسبه می‌گردند. فیش حقوقی کارمندان نوعی مدرک برای تعیین و تأیید درآمد آنها محسوب می‌شود و با استفاده از آن می‌توان برای کارمندان شفافیت مالی را ایجاد کرد.
فیش حقوقی تمام اطلاعات دستمزد کارمندان را از ابتدای ماه تا انتهای ماه نشان می‌دهد و می‌توان با بررسی آن میزان مالیات و دیگر کسوراتی که به حقوق تعلق گرفته را مشخص نمود. از فیش حقوقی می‌توان برای دریافت وام و ضمانت نیز استفاده کرد.
اطلاعات درج شده در فیش حقوقی شامل چه مواردی می‌شود؟
فیش حقوقی از سه بخش تشکیل شده است:
۱. میزان پایه حقوق و مزایای به تبع شغل
۲. اضافه کار و تعطیل کاری
۳. حق ماموریت
۴. کسوراتی چون مالیات، بیمه و…
۵. میزان پرداخت خالص
به طور کلی و برحسب قانون فیش حقوقی صادر شده باید اطلاعات زیر را در خود جای دهد:
- میزان دستمزد ناخالص
- میزان کسوراتی که متغیر هستند و از دستمزد ناخالص کسر می‌گردند از جمله مالیات و بیمه تأمین اجتماعی
- کسورات ثابتی که از دستمزد ناخالص باید کسر گردد.
- میزان مبلغ خالص حقوق که به کارمند باید پرداخت گردد.
موارد کلیدی که در داخل فیش حقوقی لحاظ می‌شود به قرار زیر است:
- اطلاعات شرکت/سازمان
- مشخصات فردی کارمندان
- تاریخ مربوط به تکمیل فیش و زمانی که حقوق پرداخت می‌شود.
- مبلغ درآمد ناخالص کارمندان (قبل از کسر کسورات)
- میزان کسورات و اضافات کارمندان
- کسورات شامل پیش پرداخت‌های مربوط به مالیات بر درآمد، مبلغ بیمه، مبالغ قسط وام‌ها و…
- اضافات شامل کمک هزینه‌ها و تشویقی‌هایی که توسط کارفرما به کارمندان ارائه می‌شود.
- غیبت‌های کارمندان که شامل مرخصی‌های با حقوق و بی‌حقوق است.
- درآمد خالص پرداختی به کارمندان که مهم‌ترین قسمت فیش حقوقی است که کارمندان با مبالغ واریز شده با حساب خود آن را مقایسه می‌کنند.
کاربردهای فیش حقوقی چیست؟
از جمله کاربردهای اصلی فیش حقوقی می‌توان به این مورد اشاره کرد که فیش حقوقی اطلاعاتی شفاف و کامل به کارمندان ارائه می‌دهد. با ارائه فیش حقوقی کارمندان اطلاعات دقیقی در زمینه حقوق و مزایای خود به دست می‌آورند و می‌توانند وضعیت مالی خود را بهتر درک کنند.
این سند باعث افزایش میزان رضایتمندی کارمندان و مشارکت آنها می‌گردد. با ارائه دادن به موقع فیش حقوقی، میزان رضایتمندی کارمندان افزایش یافته و آنها نسبت به سازمان خود اعتماد لازم را به دست می‌آورند.
ارائه فیش حقوقی موجب رفع شدن ابهامات ایجاد شده و اختلافات می‌گردد. چنانچه در زمینه حقوق و دستمزد ابهام و یا اختلافی وجود داشته باشد با صادر شدن فیش حقوقی این ابهامات برطرف می‌گردد.
از ایجاد تقلب مالی و اختلاس جلوگیری می‌کند. با وجود فیش حقوقی هر گونه ناهنجاری مالی مشخص می‌گردد و از اختلاس و تقلب در سازمان جلوگیری می‌شود.
می توان برای بودجه شخصی خود مدیریت لازم را انجام داد. کارمندان با وجود برگه حقوق و فیش حقوقی می‌توانند بودجه خود را مدیریت کرده و با توجه به درآمد خود هزینه‌ها را انجام دهند و برنامه‌ای مناسب برای مدیریت هزینه‌ها اعمال کنند.
اصطلاحات درج شده در فیش حقوقی
از جمله اصطلاحات فیش حقوقی می‌توان موارد زیر را عنوان نمود:
1- حقوق و مزایا
حقوق و مزایا دربرگیرنده تمام دریافتی‌های کارمندان است که شامل:
- میزان حقوق ماهانه
- حق مسکن
- حق اولاد
- حق بن و خواروبار
- حق سرپرستی (مطابق با ماده ۳۶ جزء مزد ثابت است)
- حق بدی آب و هوا
- حق جذب
- فوق‌العاده مربوط به مسئولیت
- فوق العاده سختی کار
- اضافه کاری
- جمعه کاری و تعطیل کاری
- فوق‌العاده نوبت کاری
- حق ماموریت
- شب کاری
2- کسورات
این بخش در فیش حقوقی نقشی مهمی داشته و با توجه به آن میزان حقوق خالص پرداختی مشخص می‌گردد. به تمام مبالغی که از حقوق ناخالص کسر می‌شود کسورات می‌گویند. از جمله کسورات می‌توان موارد زیر را عنوان نمود:
- بیمه تأمین اجتماعی
- مالیات
- اقساط مربوط به وام
- بیمه تکمیلی
- کسر کار
- غیبت
- جریمه
3- تعطیل کاری
در روزهای تعطیل رسمی باید نیروی کار بدون کار کردن، از حقوق و مزایا و همچنین بیمه بهره‌مند شود و چنان چه در روزهای تعطیل رسمی نیروی کار مشغول به کار باشد و به جای آن در روزی دیگر نیز تعطیل نباشد باید ساعات کاری به عنوان تعطیل کاری و اضافه کاری برای وی لحاظ گردد و باید ۴۰ درصد اضافه بر حقوق روزانه را دریافت کند.
4- اضافه کاری
نیروی کار موظف است در روز ۸ ساعت و در هفته ۴۴ ساعت برای کارفرما کار کند، چنان چه مجموع ساعات کاری آنها از ۴۴ ساعات در هفته تجاوز کند، آن ساعات اضافی اضافه کار محسوب می‌شود و به ازای هر ساعات اضافه کاری ۴۰ درصد اضافه‌تر از حقوق روزانه، باید حقوق دریافت نماید.
5- حق ماموریت
زمانی که کارگران برای انجام وظیفه به خارج از محدوده محل کار خود اعزام گردند، در واقع به ماموریت رفته‌اند و به آنها حق ماموریت تعلق می‌گیرد و در فیش حقوقی آنها ثبت می‌گردد. این حق ماموریت زمانی به نیروی کار تعلق می‌گیرد که کارگر ۵۰ کیلومتر از محل کاری خود دور شده باشد و یا شب در محل خدمت اقامت داشته باشد.
6- فوق‌العاده‌ها
در فیش حقوقی فوق‌العاده‌ها دارای نقش مهمی هستند و روی حقوق کارمندان تأثیر می‌گذارند و هر کدام مبلغی را به حقوق اضافه می‌کنند. از جمله فوق‌العاده‌هایی که در فیش حقوقی کارمندان لحاظ می‌شود می‌توان موارد زیر را بیان کرد:
فوق‌العاده شغل
متناسب با مدرک تحصیلی و پستی که کارمند یا کارگر در سازمان دارد به کارمند پرداخت می‌شود، این فوق‌العاده جزء حقوق و مزایای مستمر به حساب می‌آید.
فوق‌العاده جذب مشاغل
فرد متخصص در بعضی مشاغل براحتی در بازار کار یافت نمی شود به همین دلیل کارفرما برای جذب متخصص مجبور به پرداخت مبالغ بیشتری بابت حقوق می شود که این مبلغ اصولا به عنوان حق جذب پرداخت می گردد.
فوق‌العاده سختی کار
متناسب با شرایط و سختی کار که کارگران دارند فوق العاده ای به عنوان فوق العاده سختی کار به کارمند یا کارگر پرداخت می گردد.
فوق‌العاده محرومیت از تسهیلات زندگی
متناسب با میزان محرومیت و محل زندگی در مناطق مختلف کارفرما مبلغی را به عنوان فوق العاده محرومیت از تسهیلات زندگی به کارگر پرداخت می کند.
فوق‌العاده جذب مناطق محروم
به افرادی که در مناطق محروم مشغول به کار هستند این فوق‌العاده تعلق می‌گیرد.
نکته ی مهم : تمامی این فوق العاده ها باتوجه به توافق کارگر و کارفرما و عرف کارگاه و محل کار تعیین می شوند.
7- بیمه
مبلغ حق بیمه سهم کارکنان به مبلغی می‌گویند که بابت بیمه اجباری تأمین اجتماعی از حقوق کارمندان و کارگران کسر می‌گردد و جزء کسورات قانونی محسوب می‌شود. تمامی کارفرما‌ها موظف‌اند که کارمندان خود را بیمه کنند و هر ماه مبلغی توسط کارفرما بابت بیمه کارمندان پرداخت می‌گردد که قسمتی از آن از حقوق کارمندان کسر شده و متناسب با ساعات کاری کارمندان مشخص می‌گردد. هر چه میزان ساعات کاری کارمندان بیشتر باشد این مبلغ نیز افزایش می‌یابد.
8- مالیات
از کسورات مهم درج شده در فیش حقوقی کارمندان مالیات است که در محاسبه حقوق و دستمزد آنها تأثیر‌گذار است. مالیات بر درآمد از میزان حقوق ناخالص کارمندان کسر شده و متناسب با سقف معافیت از مالیات و نرخ‌های پلکانی محاسبه می‌گردد و به اداره دارایی پرداخت می‌گردد.
افرادی که دارای میزان حقوق دریافتی کمتر و یا برابر با حداقل حقوق تعیین شده توسط قانون کار هستند مالیات حقوق پرداخت نمی‌کنند و مالیات حقوق آنها صفر است. افرادی که بالاتر از حداقل قانون کار دریافت می‌کنند مطابق با جدول مربوط به مالیات موظف به پرداخت مالیات بر درآمد خود هستند.
8- مساعده
برخی موقع بدلیل مشکلات مالی و یا اتفاق غیرمنتظره کارگر به حقوق خود نیاز پیدا می کند و می خواهد قسمتی از حقوق و دستمزد خود را پیش از موعد پرداخت حقوق، به عنوان مساعده دریافت نماید . مساعده با تایید مدیرعامل پرداخت می گردد و در زمان پرداخت حقوق در همان ماه از حقوق کارمند یا کارگر کسر می‌گردد.
9- اقساط وام
مبالغی تحت عنوان اقساط وام و تسهیلات از کارمندان کسر می‌گردد که با توجه به توافق انجام شده بین کارمندان و کارفرما و تسهیلات دریافتی است. زمانی که کارمندان از محل کار خود تسهیلات دریافت می‌کنند باید در قالب اقساط وام مبالغ وام را به کارفرما پرداخت نمایند و این مبالغ از حقوق آنها کسر می‌گردد.
10- بیمه تکمیلی
بعضی از شرکت‌ها علاوه بر بیمه تأمین اجتماعی که اجباری است، اقدام به بیمه تکمیلی کارمندان خود می‌کنند که شامل مواردی است که به وسیله بیمه تأمین اجتماعی پوشش داده نمی‌شود. مبلغ بیمه تکمیلی از طریق توافق انجام شده بین کارفرما و کارمند از حقوق کارمندان کسر شده و به شرکت بیمه گر درمان تکمیلی پرداخت می‌گردد.
11- کسر کار و غیبت
در صورت کسر کار و یا غیبت کارمندان مبلغ حقوق به نسبت ساعات کسر کار یا روزهای غیبت از آنها کسر می گردد. البته مرخصی موضوع متفاوت از غیب است و اگر مرخصی بدون حقوق در یک ماه دریافت کرده باشید، ممکن است در فیش حقوقی خود مشاهده کنید.
سخن پایانی
همانطور که گفتیم فیش حقوقی نوعی سند است که وضعیت کارکرد کارمندان و چگونگی محاسبه حقوق و دستمزد را مشخص کرده و میزان درآمد آنها را نشان می‌دهد. ما در این مقاله شما را با اصطلاحات فیش حقوقی و موارد درج شده در فیش حقوقی آشنا کردیم. اگر سوال و ابهامی در خصوص فیش حقوقی دارید، حتما در قسمت کامنت ها مطرح کنید.
