اقلام مشمول بیمه؛ چه مواردی از پرداخت حق بیمه معاف هستند؟
فهرست مطالب
اقلام مشمول بیمه چیست؟
برای ارسال کردن لیست بیمه یک سری از اقلام وجود دارند که مشمول بیمه بوده و یک سری از آنها مشمول بیمه نیستند. افراد زیادی اعم از کارگر و کارفرما همیشه دوست دارند بدانند که کدام یک از اقلام مشمول بیمه بوده و کدام یک مشمول بیمه نیستند. از جمله مواردی که مشمول بیمه هستند عبارتند از:
- مزد و حقوق دستمزد پرسنل
- فوق العاده های تعلق گرفته به پرسنل و مزایای مستمر ناشی از شغل وی
- حق تاهل تعلق گرفته به پرسنل متاهل
- مبالغ مربوط به اضافه کاری
- مبالغ مربوط به شیفت کاری
- مبالغ مربوط به شب کاری و فوق العاده های کشیک
- مبالغ مربوط به فوق العاده های کارهای سخت و زیان آور
- مبالغ مربوط به حضور در جلسات
- حقوق پرداخت شده بابت روز های تعطیل و مرخصی
- کمک هزینه های مربوط به مسکن
- مبالغ مربوط به پاداش هایی که مستمر هستند
- هزینه ی ایاب و ذهاب که ماهانه به پرسنل پرداخت می گردد.
- مبالغی که بابت کارهای کارمزدی به کارکنان پرداخت می شود.
- مبالغی که به کارآموزان پرداخت می گردد.
اقلام معاف از بیمه چیست؟
۱. باز خرید کردن ایام مرخصی: زمانی که کارگر از مرخصی استحقاقی خود استفاده نکند می‌‌تواند در پایان سال کاری مبلغ بازخرید آنها را از کارفرمای خود دریافت نمایند. مبالغی که بابت ایام مرخصی از کارفرما دریافت می شود مشمول بیمه نیست و بابت آنها حق بیمه ای پرداخت نمی گردد.
۲. مبلغ کمک عائله مندی و با حق اولاد: حق اولاد و یا کمک عائله مندی جزو اقلامی است که معاف از بیمه بوده و حق بیمه برای آنها محاسبه نمی شود. البته زمانی معاف است که با توجه به ماده ۸۶ موجود در قانون تامین اجتماعی آن را محاسبه کرده و پرداخت کنند.
ماده ۸۶ قانون کار دارای ۲ شرط است:
- شخص بیمه شده باید ۷۲۰ روز سابقه بیمه داشته باشد.
- فرزندان شخص بیمه شده باید سنی کمتر از ۱۸ سال داشته باشند و یا در صورت ۱۸ سال مشغول به تحصیل بوده و یا دارای معلولیت از لحاظ ذهنی و جسمی باشد.
حق اولاد را با توجه به ۳ برابر حداقل مزد روزانه ای که تصویب شده محاسبه می کنند.
۳. فوق العاده ماموریت ها و هزینه های مربوط به سفر مشمول بیمه نیست: هزینه هایی که به پرسنل بابت ماموریت پرداخت می‌گردد جزو زیر مجموعه ی اقلام مشمول بیمه نیست و بابت آنها هزینه بیمه ای پرداخت نمی گردد.
۴. عیدی و پاداش تا حداکثر مبلغ مصوب شده توسط اداره کار مشمول بیمه نیست: عیدی و پاداشی که به پرسنل در پایان سال پرداخت می گردد تا زمانی که اندازه حداکثر مبلغ مصوب شده توسط اداره کار باشد و از آن تجاوز نکند مشمول بیمه نمی گردد. مبلغ تصویب شده توسط اداره کار، معادل ۶۰ روز مزد ثابت روزانه پرسنل تا اندازه ای که از ۹۰ روز مزد ثابت روزانه مشخص شده توسط اداره ی کار تجاوز نکند، می باشد.
۵. سنوات پایان خدمت: سنوات پایان خدمت مبلغی است که در پایان قرارداد بابت مدت کارکرد پرسنل به ازای هر سال، معادل ۳۰ روز مزد ثابت روزانه شخص، به او پرداخت می گردد و این مبلغ مشمول بیمه نیست.
۶. حق پرداخت شده به فرد بابت شیر
۷. حق التضمین که بابت خسارت اخراج به فرد پرداخت می گردد.
۸. حق مسکن و همچنین حق بن و خواروبار تعلق گرفته به فرد در ایام بارداری
۹. حقوق تعلق گرفته به فرد بابت نهضت سواد آموزی
۱۰. به پاداش افزایش میزان تولید نیز حق بیمه تعلق نمی گیرد و جزو اقلام مشمول بیمه نیست.
البته زمانی این مبلغ مشمول بیمه نیستند که توسط اداره کار بابت پرداخت پاداش به ازای افزایش تولید مجوز صادر شده باشد و کارفرما نمی تواند با اختیار خود بدون هماهنگی با اداره کار بابت افزایش تولید به پرسنل خود پاداش پرداخت نماید و بابت آن مبلغ پاداش هزینه بیمه پرداخت نکند.
۱۱. به پاداش هایی که با توجه به مناسبت ها به پرسنل پرداخت می گردد بیمه تعلق نمی گیرد و جزو اقلام مشمول بیمه نیستند.
حق تاهل و مشمول بیمه بودن و یا نبودن آن
حق تاهل جزو مواردی است که در هنگام تعیین حقوق و دستمزد سال ۱۴۰۳ برای پرسنل متاهل در نظر گرفته شده است و مبلغ معادل ۵ میلیون ریال ماهانه است. حق تاهل به پرسنلی تعلق می گیرد که دارای همسر باشند. هنگام تعیین حق تاهل موارد زیادی بررسی شد که آیا حق تاهل در جزو موارد مشمول بیمه است و یا جزو موارد معاف از بیمه می باشد. افراد بسیاری حق تاهل را با حق عائله‌مندی اشتباه گرفته و گمان می کنند که جزو موارد معاف از بیمه است زیرا در بخش های دولتی حق عائله مندی را برای همسر پرداخت می کنند، در صورتی که حق عائله‌مندی در قانون تامین اجتماعی همان حق اولاد است و این موضوع با صراحت کامل قید شده و با حق تاهل کاملا متفاوت است. از این رو به حق تاهل تعلق گرفته به پرسنل، بیمه تعلق می گیرد و جزو موارد مشمول بیمه است.
درصد حق بیمه چقدر است؟
طبق قانون کار جمهوری اسلامی ایران، حق بیمه ای که برای کارگران پرداخت می گردد ۳۰ درصد است که این ۳۰ درصد به شرح زیر است:
- ۲۰ درصد از این حق بیمه، حق بیمه سهم کارفرما است که جزو تعهدات کارفرما بوده و باید به سازمان تامین اجتماعی پرداخت نماید.
- ۷ درصد از مبلغ حق بیمه، حق بیمه سهم کارگر است که کارفرما باید از حقوق کارگر کم کرده و به سازمان تامین اجتماعی پرداخت نمایند.
- ۳ درصد دیگر نیز حق بیمه بیکاری و از کار افتادگی است که آن مبلغ نیز توسط کارفرما باید پرداخت گردد.
طریقه محاسبه حق بیمه با توجه به اقلام مشمول بیمه
اقلام مشمول بیمه شامل حقوق پرسنل و مزایای آنها از جمله حق مسکن، حق بن و خواروبار مشخص شده، حق جذب و مسئولیت، حق سرپرستی و همچنین اضافه کار فرد و غیره است. با مشخص کردن اقلام مشمول بیمه ميزان مبلغ حقوقی که مشمول بیمه است مشخص شده و از این مبلغ ۷ درصد به عنوان بیمه سهم کارگر محاسبه می شود، ۲۳ درصد نیز برای حق بیمه ی سهم کارفرما در نظر گرفته می شود. از این ۲۳ درصد ۲۰ درصد بیمه سهم کارفرما محاسبه شده و سه درصد از آن بابت بیمه بیکاری پرداخت می گردد. البته توجه داشته باشید که محاسبه بیمه بیکاری فرایند متفاوتی دارد و با بیمه تامین اجتماعی و حق بیمه کارگر و کارفرما یکی نیست. امیدواریم که در این مطلب با اقلام مشمول بیمه و اقلام معاف از بیمه آشنا شده باشید. اگر سوال و ابهامی داشتید در قسمت کامنت ها مطرح کنید.
