قرارداد کارورزی چیست و چه مفادی دارد؟
اردیبهشت
فهرست مطالب
قرارداد کارورزی چیست؟
به موقعیتی که فرد با استفاده از آن می‌تواند کاری را آموزش ببیند کارورزی می‌گویند. شرایطی که جهت کارورزی به کار می‌رود با توجه به ویژگی های کار متفاوت است. ماهیت کار کارورزی یکی است ولی هر کدام دارای موقعیت و شرایط متفاوتی هستند. به طور کلی در کارورزی فرد کارورز از استاد خود، کار و حرفه ی مورد نظر را آموزش دیده و یاد می‌گیرد.
در قرارداد کارورزی، کارورز در کنار استاد خود مشغول به کار می‌شود و به صورت دیداری اصول کار را از او یاد می‌گیرد و آموزش های لازم را کسب می‌کند. گاهی اوقات دوره کارورزی با اصرار دانشگاه انجام می‌گیرد و بعضی مواقع نیز خود فرد می‌خواهد که کارورزی رفته و آموزش های لازم را ببیند.
انواع قرارداد کارورزی
قرارداد های کارورزی در ۴ دسته قرار می‌گیرند:
- قرارداد کارورزی وزارت کار
- قرارداد کارورزی پزشکی و انترنی
- قرارداد کارورزی دانشگاه
- قرارداد کارورزی فنی حرفه ای.
شرایط قرارداد کارورزی اداره کار چیست؟
برای آموزش دیدن نیروی کار، وزارت کار شرایطی را در نظر گرفته و سامانه ای را به وجود آورده که نیروی کار از این طریق بتوانند آموزش های لازم در حوزه کار را ببینند. این سامانه دارای شرایطی است که با توجه به آنها فرد می‌تواند در سامانه ثبت نام کند و از قابلیت های آن بهره‌مند شود.
- افرادی که فارغ التحصیل هستند و شغل مناسبی ندارند و بیکار هستند می‌توانند از این طرح استفاده کنند.
- در هر مقطع تحصیلی (از کاردانی تا دکتری) فرد می‌تواند از این طرح استفاده کند.
- باید فرد سنی بین ۲۳ سال تا ۳۵ سال داشته باشد، البته برای آقایان به جهت سربازی ۲ سال بیشتر است.
- متقاضی مورد نظر باید فردی تحصیل کرده و بیکار باشند و به شغلی اشتغال نداشته باشند.
- افراد در حال تحصیل نمی‌توانند از این طرح استفاده کنند و فقط مشمول فارغ التحصیلانی که مدرک گرفته اند می‌شود.
حقوق کارورزی اداره کار چقدر است؟
قرارداد کارورزی حقوق تعیین شده‌‌ای ندارد، اما وزارت کار برای افرادی که از طریق سامانه وزارت کار درخواست کارورزی داده اند مبلغی را جهت کمک هزینه برای آنها مشخص می‌کند و مبلغ مورد نظر متناسب با مقطع تحصیلی تعیین می‌شود.
مبلغ مشخص شده حکم حقوق کارورز را ندارد و فقط کمک هزینه ای برای وی تلقی می‌گردد و ۵۰ درصد از این کمک هزینه توسط فرد اجرا‌کننده طرح کارورزی و ۵۰ درصد مابقی توسط واحد اجرایی که پذیرنده کارورز است پرداخت می‌گردد.
بیمه شخص کارورز در قرارداد کارورزی وزارت کار
طبق این قرارداد، چنان جه دستگاه اجرایی قصد استخدام کارورز برای ۴ سال را داشته باشد، به مدت ۳ سال بیمه کارورز توسط سازمان فنی حرفه ای پرداخت می‌گردد.
قرارداد کارورزی فنی حرفه‌ای
افراد آموزش دیده در مقاطع فنی و حرفه ای با مراجعه به واحد های فنی و حرفه ای (آن‌هایی که از طرف اداره کار مجوز لازم جهت آموزش را دارند) درخواست کارورزی می‌دهند. این واحد‌ها باید این موضوع را بدانند که شخص کارورز نیروی کاری آنها محسوب نشده و نباید کار زیادی را به آنها محول کنند و فقط جهت آموزش دیدن نزد آنها مشغول به کار هستند. فرد کارورز هیچ تعهدی برای ماندن در کارگاه نداشته و فقط جهت آموزش دیدن و یاد گرفتن در آن کارگاه حضور دارد.
کارفرما باید به کار خود متعهد باشد و آموزش های لازم را به فرد کارورز ارائه دهد و مهارت او را بیشتر کند و در پایان دوره گواهی کارورزی به کارورز ارائه کند زیرا این گواهی نوعی سابقه کار برای فرد تلقی می‌شود.
بند‌های نمونه قرارداد کارورزی
قرارداد کارورزی دارای نکات بسیاری است که باید رعایت گردد. بند هایی که در زمان تنظیم کردن قرارداد باید حتماً عنوان شود عبارتند از:
- مشخصات مربوط به طرفین قرارداد
تمام مشخصات مربوط به طرفین اعم از حقیقی و یا حقوقی باید حتماً در قرارداد ذکر گردد از جمله نام و نام خانوادگی، کد ملی، نشانی و…
- موضوع قرارداد
وظیفه ای که کارورز دارد به عنوان موضوع قرارداد ذکر می‌گردد.
- محل انجام دادن موضوع قرارداد
معمولاً محل انجام موضوع قرارداد همان محل انجام کار است البته گاهی مواقع طبق توافق صورت گرفته بین طرفین محل انجام کار مکانی دیگر در نظر گرفته می‌شود.
- مدت زمان قرارداد
با توجه به وسعت کار و نوع کاری که انجام می‌شود مدت آن متفاوت است ولی باز هم باید تاریخ شروع کار با پایان کار کاملاً مشخص باشد.
- مبلغ و نحوه پرداخت
متناسب با نوع قرارداد و نرخ آن مبلغ مشخص می‌گردد و نحوه‌ی پرداخت می‌تواند به صورت نقدی، چکی و یا اقساطی باشد. تمام اینها باید کاملاً در قرارداد ذکر گردد. در بعضی مواقع قرارداد کار به صورت درصدی منعقد می‌گردد.
- مشخص شدن مشخصات فنی پروژه مورد نظر
طبق بند و یا ضمیمه ای مشخصات فنی مربوط به پروژه را کاملاً مشخص می‌کنند و مهم‌ترین قسمت های پروژه در آن ذکر می‌گردد.
آیا کارورزی دستمزد دارد؟
کارورزانی که مطابق با قانون کار مشغول به کار می‌شوند باید دستمزد دریافت کنند. به عنوان مثال کارورزان با مدرک کاردانی ۵۰ درصد مبلغ حقوق خود را از اداره کار دریافت کرده و بر همین اساس کارورزان با مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد به ترتیب ۷۰ و ۹۰ درصد حقوق خود را از اداره کار دریافت می‌کنند.
کارآموز کیست؟
تعریف کارآموز در قانون کار به شرح زیر است:
کارآموز شخصی است که تحت نظر اشخاص مجرب، در کارگاه، شرکت یا سازمانی مشغول به کار شود و مهارت خاصی را آموزش ببیند. کارفرما موظف است که با بستن قرارداد کارآموزی در طی دوره آموزش کارآموز، حقوق کارآموز در قانون کار را در آن مشخص کند.
با داشتن قرارداد کارآموزی فرد کارآموز این فرصت را دارد که در کنار یاد گرفتن مهارت و تخصص، حقوق پایه دریافت کند و بیمه نیز باشد و بهترین فرصت برای جوانان است تا وارد بازار کار شده و با ویژگی های کار خود آشنا شوند و مهارت لازم را به دست آورند و در کنار آنها درآمد نیز کسب کنند. بنابراین افرادی که می‌خواهند قرارداد کارآموزی منعقد کنند باید از حقوق کارآموز در قانون کار اطلاع داشته و آنها را حتما در قرارداد لحاظ کنند.
قانون کارآموزی
ماده های ۱۱۲ الی ۱۱۷ در قانون کار در رابطه با کارآموز و قرارداد های مربوط به کارآموزی است. مطابق با ماده ۱۱۲ قانون کار، کارآموزان در ۲ دسته قرار می‌گیرند:
دسته اول: افرادی که می‌خواهند مهارت خاصی را یاد بگیرند و یا مهارت خود را ارتقا بدهند و برای مدت زمان مشخصی در مرکز های مربوط به کارآموزی آموزش های لازم را دریافت می‌کنند.
دسته دوم: کارگرانی که طبق توافق ایجاد شده به صورت کتبی با کارفرما، به مراکز مربوط به کارآموزی معرفی می‌شوند و در دوره مورد نظر با کارفرما رابطه استخدامی داشته و حقوق و مزایا را دریافت نموده و مدت کارآموزی جزء سابق وی به حساب می‌آید.
قرارداد کارآموزی چیست؟
قراردادی کتبی بین کارفرما و کارآموز است و بر طبق آن فرد به کارآموزی همراه با کار مشغول بوده و علاوه بر ذکر مشخصات طرفین قرارداد، تعهدات طرفین، سن کارآموز، مزد و مدت قرارداد، محل کارآموزی و کار، حرفه مورد اشتغال و شرایط مربوط به فسخ قرارداد باید ذکر گردد.
- تعطیلات هفتگی روز جمعه، تعطیلی های رسمی، مرخصی های مربوط به استعلاجی، طبق قانون کار برای کارآموز لحاظ می‌شود و مدت مرخصی استحقاقی کارآموز در یک سال معادل ۲۱ روز است.
حداقل حقوق کارآموز چقدر است؟
دستمزدی که کارگر در دوره کارآموزی دریافت می‌کند نباید از مزد ثابت و مزد مبنا کمتر باشد و مزایای غیر نقدی و فوق العاده ها، حق سنوات و پایه سنوات نیز به کارآموز تعلق می‌گیرد.
تفاوت قرارداد کارورزی با قرارداد کارآموزی چیست؟
کارآموزی در قانون کار بیان شده و برای آن ماده هایی در این قانون قرار داده‌اند و دارای قرارداد کاری است و حق و حقوق کارآموزی در قانون کار مشخص شده است. ولی کارورزی قرارداد کاری ندارد و دارای شرایط مربوط به قرارداد کار نیست. فرد کارورز مسئولیتی را بر عهده نداشته و کار مشخصی را به وی محول نکرده اند.
فرد کارآموز دارای مقداری آگاهی در مورد کار و شرایط کار است و می‌خواهد آموزش ها و یادگیری خود را بیشتر و تخصصی تر کند. ولی فرد کارورز درباره‌ی کار موردنظر پیش زمینه نداشته و هدف از انجام کارورزی آشنایی با محیط کاری و یاد گرفتن عملی کار است.
فرد کارورز به تنهایی مشغول به کاری نمی‌شود و باید در کنار استاد کار خود کار‌ها را انجام دهد و دائماً در حال آموزش و مشاهده باشد.
فرد کارآموز جزوی از نیروی کار محسوب شده و باید در تایم مشخص در محل کاری حضور یافته و فعالیت کند و در طول کار آموزش های تخصصی لازم را نیز کسل می‌کند ولی فرد کارورز بیشتر به عنوان مشاهده کننده است و باید با محیط کاری آشنا شود و محدودیت زمانی ندارد.
فرد کارآموز طبق قانون کار، همانند دیگر نیرو ها بیمه و حقوق دارد ولی شرایط کارورزی مشمول قانون کار نبوده و حقوق و مزایایی به فرد کارورز تعلق نمی‌گیرد.
