شرایط گرفتن بیمه بیکاری چیست؟ + مدارک
اردیبهشت
فهرست مطالب
بیمه بیکاری چیست؟
یکی از قوانین سازمان تأمین اجتماعی، برای حمایت کردن از نیروی کار است و به افرادی تعلق می‌گیرد که شغل خود را از دست داده باشند. افرادی که تحت اجبار اخراج شده و بیکار شده‌اند می‌توانند از بیمه بیکاری استفاده کنند. در زمان دریافت بیمه بیکاری نه تنها سابقه بیمه توسط سازمان تامین اجتماعی ثبت می گردد بلکه حقوق هم توسط سازمان به آنها پرداخت می گردد.
هر شخص آماده به کاری که بدون اراده خود، شغل خود را از دست بدهد، بیکار محسوب می‌شود و می‌تواند از بیمه بیکاری استفاده نماید. گاهی اوقات به دلیل شرایط اقتصادی یا تغییر سیاست شرکت، کارفرما مجبور به تعدیل نیروی کار خود می‌شود. یا پس از پایان مدت قرارداد تمایلی به ادامه همکاری با کارگر را ندارد. در این شرایط کارگر بیکار محسوب شده و می‌تواند در صورت داشتن شرایط لازم از بیمه بیکاری استفاده نماید.
چه کسانی واجد شرایط دریافت حقوق و بیمه بیکاری هستند؟
همانطور که گفته شد، گرفتن بیمه بیکاری شرایط خاصی دارد و به همه افراد تعلق نمی‌گیرد. طبق قانون کار تنها کسانی که شرایط زیر را داشته باشند، می‌توانند نسبت به دریافت بیمه بیکاری اقدام کنند:
- افرادی که یک سال قبل از بیکار شدن، سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشند.
- افرادی که دارای تابعیت ایرانی باشند.
- در صورت بروز بلایای طبیعی و یا قهری، کارگر می‌تواند از بیمه بیکاری استفاده کند البته باید سایر شرایط مربوطه را رعایت نماید.
- افرادی که کاملاً غیر ارادی بیکار شده‌اند.
- افرادی که حرفه و کار آزاد نداشته باشند و جزء بیمه شدگان اختیاری نیز نباشند.
- افرادی که جزء مستمری بگیر‌های که بازنشسته شده نباشند یا جزء مستمری بگیر‌های از کار افتاده کلی نباشند.
- افرادی که کارگر فصلی باشند و در فصل کاری خود اخراج و بیکار شوند مشمول دریافت بیمه بیکاری هستند.
- افرادی که در پایان قرارداد بیکار شوند و یک سال سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشند می‌توانند از بیمه بیکاری استفاده کنند.
- افرادی که بعد از پایان یافتن سربازی طی دو ماه به محل کار مراجعه کنند ولی آنها را به کار نگیرند، چنان چه سایر شرایط را داشته باشند می‌توانند از بیمه بیکاری استفاده کنند.
لازم به ذکر است به افرادی که استعفا داده یا به صورت ارادی بیکار شده‌اند، بیمه بیکاری تعلق نمی‌گیرد. برای گرفتن بیمه بیکاری باید نامه عدم نیاز را از واحد منابع انسانی شرکت خود دریافت کرده باشید.
چگونه می‌توان از بیمه بیکاری استفاده کرد؟
برای گرفتن بیمه بیکاری و استفاده از آن، فرد بیمه شده باید در مدت زمان ۳۰ روزه از زمان بیکار شدن خود، به واحد‌های مربوط به کار و امور اجتماعی موجود در شهر خود مراجعه کرده و اعلام آمادگی برای اشتغال کند. اگر تا قبل از سی روز کارگر درخواست بیمه بیکاری را ثبت ننموده باشد، امکان استفاده از بیمه بیکاری را نخواهد داشت.
در صورتیکه کارگر به دلایل پزشکی و یا دلیل موجه، بعد از سی روز برای دریافت بیمه بیکاری به اداره کار مراجعه نماید تا سه ماه فرصت دارد تا به هیئت‌های حل اختلاف اداره کار مدارک و مستندات قانونی خود را ارائه نماید و برای تاخیر در ثبت بیمه بیکاری رای قانونی دریافت کند.
جهت دریافت کردن بیمه بیکاری باید نامه عدم نیاز فرد بیکار شده و دلیل اخراج وی توسط کارفرما به صورت مکتوب نوشته شده و به اداره کار و رفاه اجتماعی ارائه گردد. بنابراین اگر این شرایط را دارید و قصد دارید بیمه بیکاری دریافت کنید، حتما نامه عدم نیاز را دریافت کنید.
مدت زمان دریافت بیمه بیکاری چقدر است؟
مدت زمان دریافت کردن بیمه بیکاری متناسب با سابقه بیمه پرداخت شده برای فرد مشخص می‌گردد. چنانچه شخص بیکار شده دارای حداقل سابقه پرداخت بیمه باشد میزان بیمه بیکاری برای فرد مجرد ۶ ماه و برای فرد متاهل ۱۲ ماه است. بیشترین میزان بیمه بیکاری متناسب با سابقه کار، برای افراد مجرد ۳۶ ماه و برای افراد متاهل ۵۰ ماه است. در ادامه به جدول حقوق بیمه بیکاری 1403 توجه داشته باشید:
| مدت سابقه بیمه | مدت زمان پرداخت مقرری بیمه بیکاری | |
| بیمه بیکاری برای مجردین | بیمه بیکاری برای متاهلین | |
| از 6 ماه تا 24 ماه | 6 ماه | 12 ماه |
| از 25 ماه تا 120 ماه | 12 ماه | 18 ماه |
| از 121 ماه تا 180 ماه | 18 ماه | 26 ماه |
| از 181 ماه تا 240 ماه | 26 ماه | 36 ماه |
| از 241 ماه به بالا | 36 ماه | 50 ماه |
طبق جدول فوق، با داشتن شرایط دریافت بیمه بیکاری، می‌توانید از این حق قانونی خود بهره مند شوید. درصورت نیاز می‌توانید از مشاوره قانون کار خانم سمیه عبدالوند به صورت حضوری و تلفنی نیز بهره مند شوید.
مبلغ غرامت بیمه بیکاری چقدر است؟
مبلغ قابل پرداخت بابت بیمه بیکاری، برابر با ۵۵ درصد متوسط حقوق دریافت شده توسط بیمه شده است. میانگین ۹۰ روز آخرین حقوق اعلام شده به سازمان تامین اجتماعی مبنای محاسبات بوده که به ازای افراد تحت تکفل، ۱۰ درصد تا چهار نفر، برای هر فرد افزایش پیدا می‌کند. البته باید مبلغ پرداخت شده از حداقل دستمزدی که توسط شورای عالی کار مشخص شده کمتر نبوده و از ۸۰ درصد حقوقی که به بیمه شده پرداخت می‌شود نیز بالاتر نرود.
زمان واریز حقوق بیمه بیکاری از دهم هر ماه تا پانزدهم انجام می‌گیرد و در صورت واریز نشدن باید علت را بررسی کنید. برای اطلاع بیشتر از نحوه محاسبه بیمه بیکاری این مقاله را مطالعه کنید.
مدارک مورد نیاز برای دریافت بیمه بیکاری چیست؟
برای ایجاد پرونده بیمه بیکاری و دریافت کردن حقوق بیکاری باید مدارک زیر را آماده کرده و به اداره کار و امور اجتماعی مراجعه کنید:
- اصل قرارداد یکسال آخری که کار کرده‌اید و کپی آن و در صورت قرارداد نداشتن، رای صادر شده
- اصل مدرک تحصیلی و یا فنی حرفه‌ای و همچنین کپی آن
- اصل شناسنامه و کارت ملی و کپی آنها از تمام صفحات
- اصل کارت پایان خدمت و کپی آن
- داشتن نامه عدم نیاز کارفرما که باید در آن دلیل عدم نیاز کارگر ذکر گردد و تاریخ آن یک روز بعد از پایان یافتن قرارداد کارگر و یا آخرین روزی که لیست بیمه برای کارگر رد شده باشد.
با داشتن این مدارک می‌توانید برای دریافت بیمه بیکاری خود اقدام کنید. اما توجه داشته باشید که پرداخت بیمه بیکاری مهلتی دارد و باید درخصوص شرایط قطع شدن بیمه بیکاری نیز اطلاع داشته باشید.
شرایط قطع شدن بیمه بیکاری چیست؟
در صورت وجود شرایط زیر بیمه بیکاری قطع می‌گردد:
- کارگر یا کارمند دوباره مشغول به کار شود.
- کارگر یا کارمند از شرکت کردن در دوره‌های مربوط به کارآموزی و یا سواد‌آموزی خودداری کند و در آنها حضور پیدا نکند.
- خودداری کردن کارگر و یا کارمند از شغل پیشنهاد شده به وی در رابطه با تخصصی که دارد.
- در صورت مشمول شدن فرد به سن بازنشستگی و یا از کار افتاده شدن کلی وی
- در صورت فوت فرد
- مدت دریافت مستمری بیکاری تمام شده باشد.
سامانه ثبت نام بیمه بیکاری چیست؟
از آنجا که خدمات مربوط به ادارات این روز‌ها الکترونیکی صورت می‌گیرد برای ثبت نام جهت بیمه بیکاری و پیگیری آن باید از طریق سامانه جامع مربوط به روابط کار به آدرس prkar.mcls.gov.ir اقدام کرد و نیازی به حضور کارگر جهت بیمه بیکاری در اداره کار نیست و باید تمام کار‌ها و مراحل الکترونیکی انجام شود.
برای استفاده کردن از خدمات سامانه جامع روابط کار و درخواست بیمه بیکاری باید حتماً دارای نام کاربری و رمز ورود باشید که می‌توان آنها را از طریق مراجعه به دفاتر پیشخوان دولت تهیه نمود و بعد از آن ثبت نام و احراز هویت را انجام داد. بعد از اینکه ثبت نام در سامانه انجام شد و احراز هویت صورت گرفت رمز ورود به تلفن همراه شما ارسال می‌شود و از طریق داشتن کد ملی و رمز ورود می‌توانید وارد سامانه جامع روابط کار شوید.
چنانچه بیکار شدن فرد به دلیل پایان یافتن تاریخ قرارداد و تمدید نکردن قرارداد توسط کارفرما باشد کارگر باید آخرین قرارداد کاری خود و دیگر مدارک مورد نیاز را برای بیمه بیکاری ضمیمه کند.
اگر بیکاری کارگر به دلیل اخراج وی پیش از پایان یافتن قرارداد کار و یا اخراج در صورت وجود قرارداد شفاهی باشد می بایست به اداره کار شکایت کند. زمانی که اخراج شدن فرد با توجه به رای اداره کار موجه باشد فرد می‌تواند جهت بیمه بیکاری اقدام کند. اگر مدت زمان دریافت این رای بیشتر از یک ماه شود و از مهلت ثبت نام برای بیمه بیکاری گذشته باشد کارگر باید دادخواست و رای خود را در سامانه قرار دهد.
بعد از اینکه درخواست بیمه بیکاری و مدارک لازم را در سامانه بارگذاری شد پرونده به وسیله کارشناس مربوط به بیمه بیکاری بررسی می‌شود و اگر مدارک ناقص باشد با زدن گزینه نقص مدارک می‌توان مدارک را تکمیل کرد. چنان چه مدارک کامل باشد کارشناس با تأیید کردن آنها پرونده را به کارشناس تأمین اجتماعی ارجاع می‌دهد و چنانچه نقصی وجود نداشته باشد کارشناس تأمین اجتماعی نیز پرونده را تأیید می‌نماید و در آخر مقرری بیمه بیکاری تایید شده و به حساب شما واریز می‌گردد.
شرایط دریافت بیمه بیکاری برای کارگران ساختمانی چیست؟
متأسفانه باید این را بگوییم که به کارگران ساختمانی بیمه بیکاری تعلق نمی‌گیرد. زیرا بیمه آنها ماهیتی چون ماهیت بیمه خویش فرما دارد و فرد بیمه شده تحت پوشش بیمه بیکاری قرار نمی‌گیرد. زیرا فرد به عنوان کارفرمای خود محسوب شده و ۳ درصد حق بیمه بیکاری از وی دریافت نمی‌گردد. شغل کارگران ساختمانی دارای نوسانات بوده و موقتی است و حق بیمه توسط خود کارگر پرداخت می‌شود از این رو مشمول بیمه بیکاری نمی‌شود.
شرایط دریافت بیمه بیکاری برای افراد دارای بیمه خویش فرما چیست؟
طبق قوانین مربوط به بیمه خویش فرما، چون خود شخص کارفرما محسوب می‌شود، به وی بیمه بیکاری تعلق نمی‌گیرد.
شرایط دریافت بیمه بیکاری برای کارگران استعفا داده چیست؟
بیمه بیکاری در شرایطی که فرد بدون اراده خود بیکار شده باشد به وی تعلق می‌گیرد. چنانچه فرد با اراده‌ی خود و از طریق استعفا بیکار شده باشد نمی‌تواند از بیمه بیکاری استفاده کند و این بیمه به وی تعلق نمی‌گیرد.
با سمیه عبدالوند از حقوق قانونی خود بهره مند شوید!
در این مطلب درخصوص شرایط دریافت بیمه بیکاری، مدارک مورد نیاز آن و سامانه ثبت مدارک برای گرفتن غرامت بیمه بیکاری همراه شما بودیم. اگر سوال و ابهامی درخصوص نحوه دریافت بیمه بیکاری داشتید، در قسمت کامنت ها با ما در ارتباط باشید. تا سوال شما توسط تیم حرفه ای و مشاور قانون کار دوامضا پاسخ داده شود.
