امروزه زنان نیز پا به پای مردان در پوزیشن‌های شغلی گوناگون حضور دارند. چه بسا که آنها درآمدشان گاهی از مردان نیز در برخی شرایط بیشتر می‌شود. گاهی اوقات زنان به دلیل امرار معاش یا علاقه به پیشرفت تصمیم می‌گیرند که بعد یا قبل از اتمام تحصیلات دانشگاهی وارد بازار کار شوند. مسلم است که هر چه مهارت و تحصیلات فردی بالاتر باشد پوزیشن شغلی بهتری پیدا خواهد کرد. هر کدام از این مشاغل، حقوق و مزایای مربوط به خود را دارند و از قانون کار برای این مزایا پیروی می‌شود. در ادامه مقاله قصد داریم بیشتر به وضعیت کار زنان بپردازیم.
شرایط کار زنان چگونه است
همانطور که می‌دانید سیستم بدنی و فیزیکی بانوان ظرافت خاص خود را دارد. از این رو زنان توانایی انجام کارهای زیان آور یا سنگین را ندارند. شرایط کار زنان و نوجوانان شباهت بسیاری به یکدیگر دارد. طبق ماده ۷۵ قانون کار زنان باید از انجام کارهای سخت و زیان آور دوری کنند. از کارگران زن نباید برای حمل بارهای سنگین بدون وسیله مکانیکی و با دست استفاده کرد.
دستورالعمل و تعيين نوع و ميزان اين قبيل موارد با پيشنهاد شورای عالی كار به تصويب وزير كار و اموراجتماعي خواهد رسيد. قطعاً شرایط کار زنان باید شامل تفاوت‌های عمده‌ای نسبت به مردان باشد. زنان نباید کارهای خطرناک انجام دهند. به طور مثال مشاغلی مانند کار در معدن برای خانم‌ها ممنوع است. البته دوری از این کارها مانع از پیشرفت بانوان نمی‌شود. آنها با استفاده از مهارت و کسب تجربه در طول سال‌ها به پیشرفت‌های بسیاری دست پیدا کرده‌اند.
شرایط کار زنان در قانون کار
از آنجایی که گاهی زنان در شرایطی مانند بارداری، شیردهی و از این دست مسائل قرار می‌گیرند همچنین جثه اکثر آنها از لحاظ فیزیکی توانایی کمتری نسبت به مردان دارد قانون کار برایشان شرایط و امکانات ویژه‌ای را در نظر گرفته است که از جمله آنها می‌توانیم به مرخصی زایمان اشاره کنیم. ماده‌های متفاوتی در قانون کار برای حمایت از زنان آمده است. یکی از آنها ماده ۳۸ است.
طبق این ماده برای انجام کار مساوی در یک شرایط برابر و در یک کارگاه نباید تبعیضی میان زن و مرد وجود داشته باشد. هر دو آنها باید از یک مزد مساوی برخوردار شوند. نباید به علت‌های گوناگون حقوق و مزایای زنان در شرایط برابر کمتر از حقوق و مزایای مردان باشد. پرداخت حقوق و مزایا هیچ ربطی به جنسیت، نژاد، اعتقادات سیاسی و قومیت ندارد. با این حال بسیاری از کارفرمایان حقوق کمتری را به کارگران زن پرداخت می‌کنند. بسیاری از زنان نیز به علت مشکلات مالی ترجیح می‌دهند مزد یا حقوق کمتر را دریافت کنند اما اعتراضی نمی‌کنند تا کار خود را از دست ندهند.
طبق قانون کار، زنان می‌توانند حداکثر ۲۰ کیلو بار را حمل کنند. همچنین جابه جایی بار برای زنان در طول بارداری و دو هفته بعد از وضع حمل نیز ممنوع است. قانون بین المللی نیز از کارگران زن حمایت کرده است. طبق این قوانین، کارگران زنی که در کارگاه‌های صنعتی یا کارخانه‌ها کار می‌کنند با توجه به وظیفه‌ای که آنها در منزل دارند و شرایط اجتماعی نباید از ساعت ۱۰ شب تا ۵ صبح مشغول به کار باشند. البته این شرایط فقط برای کارهایی مانند کارگری در کارگاه‌ها تعیین شده است. در برخی از کارهای خدماتی و بهداشتی مانند پرستاری و پزشکی، کار در شب برای زنان ایرادی ندارد. همچنین برخی از کارها ماهیت ساده‌ای دارند. برای آنها نیز مشکلی برای کار کردن بانوان در شب وجود ندارد.
ماده ۷۸ قانون کار در کشور ما به حمایت از زنان شیرده پرداخته است. زنان شیرده می‌توانند تا دو سال بعد از تولد فرزند هر سه ساعت یکبار نیم ساعت فرصت بگیرند تا بتواند شیردهی را برای فرزند خود انجام دهند. این نیم ساعت جزو ساعات کاری زنان شیرده به حساب می‌آید. علاوه بر این‌ها کارفرما وظیفه دارد بسته به تعداد فرزندان محلی را برای نگهداری از آنها تهیه کند. به طور مثال مادران می توانند فرزندان خود را در مهد کودک موجود در محل کار نگهداری کنند. همانطور که مشاهده می‌کنید شرایط کار زنان در حقوق ایران کاملاً ایده‌آل به نظر می‌رسد.
وضعیت کار زنان در ایران
شرایط کار زنان و کودکان در ایران نیز متفاوت از شرایط کار مردان است. تمام مواردی که در قانون کار کشور ما ذکر شده برای شرایط کار زنان در محیط کار قابل احراز است. لازم است بدانید که در گذشته قانون ایران نیز مانند قوانین بین المللی کار زنان را در شب ممنوع اعلام کرده بود اما امروزه چیزی راجع به کار شبانه زنان در قانون کار نیامده است. به نظر می‌رسد قانون امروزه کشور ما نیز مانند قوانین بین المللی کار شبانه زنان را در کارگاه‌های صنعتی و کارخانه‌ها ممنوع دانسته و در عوض، کارهای شبانه مانند شیفت شب پرستاری را ممنوع اعلام نکرده است.
از چندین دهه گذشته در ایران کار کردن برای زن مشکلی نداشته. زن‌ها علاوه بر انجام کارهای مردانه می‌توانند از مشاغلی که کاملاً متناسب با روحیات و خُلق و خوی آنها است نیز بهره ببرند. به طور مثال در کشور ما بسیاری از آرایشگران زن در این عرصه موفق بوده‌اند. آنها با ذوق، استعداد و مهارتی که داشتند توانستند یک سالن زیبایی را به بهترین شکل ممکن اداره کرده و به پیشرفت‌های چشمگیری دست پیدا کنند. آرایشگری برای زنان مزایای بسیاری دارد. اگر آنها برای کار کردن در مشاغل دیگر نیاز به مدرک تحصیلی دانشگاهی دارند در آرایشگری این‌گونه نیست. آنها تنها باید مدارک لازم را از سازمان فنی و حرفه‌ای و یا ورکشاپ‌های مربوطه داشته باشند تا بتوانند به حرفه آرایشگری مشغول شوند.
البته در برخی از مشاغل مانند آرایشگری قوانین متفاوتی نسبت به قوانین شرکت‌ها و ادارات وجود دارد. به طور مثال اگر فرد آرایشگری ابزار و وسایل را خودش تهیه کرده باشد و در ساعات مشخصی نیز در آرایشگاه حضور پیدا نکند خودش کارفرما به حساب می‌آید و مستلزم دریافت حقوق و مزایا از صاحب سالن زیبایی نیست. برای کار در این حرفه لازم است قوانین کار و اصول مرتبط با آن را بدانید. اگر اطلاعات کافی در این زمینه ندارید پیشنهاد می‌کنیم از ویدئوهای آموزشی ما استفاده کنید. در این ویدئوها علاوه بر بیان نکات ریز رابطه کارگر کارفرمایی در آرایشگاه‌ها، بسیاری از قراردادهای مربوط به کارمندهای آرایشگاه نیز در یک پکیج قرارداده شده است. برای دریافت پکیج سالن زیبایی اینجا کلیک کنید.
حمایت از کارگران زن در دوران بارداری چگونه است
همانطور که در بالاتر نیز توضیح دادیم زنان گاهی اوقات در شرایط بارداری قرار می‌گیرند. اما در این شرایط آنها نمی‌خواهند کار خود را از دست داده و از طرفی هم نمی‌خواهند که در وضعیت بارداری آنها مشکلی به وجود بیاید. قانون‌گذار برای حمایت از زنان باردار قوانینی را تعیین کرده است. در قوانین بین المللی زمانی که برای مرخصی زایمان و بارداری در نظر گرفته شده حداکثر ۹۰ روز است.
البته این قانون در کشور های متفاوت فرق می‌کند. به طور مثال کشور ما ابتدا ۶ ماه را برای مرخصی زایمان و بارداری در نظر گرفت اما هم اکنون این زمان به ۹ ماه افزایش یافته است! همچنین به همسران زنان کارگری که از مرخصی زایمان خود استفاده می‌کنند بعد از وضع حمل دو هفته مرخصی با حقوق و دستمزد نیز تعلق می‌گیرد. برای اطلاعات بیشتر در ارتباط با این زمینه پیشنهاد می‌کنیم مقاله مرخصی زایمان و بارداری را از دست ندهید.
شاید برایتان جالب باشد بدانید که در کشورهای متفاوت مرخصی بارداری و زایمان چگونه است. در پاسخ به این ابهام و سؤال می‌توانیم بگوییم که کشورها هر کدام قوانین متفاوتی را در این زمینه وضع کردند. به طور مثال در کشور فرانسه مرخصی بارداری و زایمان ۱۶ هفته با حقوق و سه سال بدون حقوق در نظر گرفته می‌شود. در برخی از کشورها به علت کاهش جمعیت و تشویق خانواده‌ها به فرزند آوری مرخصی زایمان را بسیار بیشتر از این زمان در نظر می‌گیرند. همچنین آنها مرخصی زایمان را همراه با حقوق می‌دانند. به طور مثال در کشور نروژ ۵۶ هفته مرخصی با حقوق برای زایمان و بارداری کارگران زن در نظر گرفته می‌شود.
در برخی از کشورها مرخصی زایمان با توافق می‌تواند به پدر فرزند تعلق بگیرد. به طور مثال در کانادا ۳۵ هفته مرخصی زایمان برای کارگران زن در نظر گرفته می‌شود که در صورت توافق بین مرخصی می‌تواند به آقا یا همان پدر فرزند انتقال پیدا کند.
سخن آخر
تا اینجای مقاله حتماً متوجه شده‌اید که شرایط خاصی را برای کارگران زن در جامعه در نظر می‌گیرند. همچنین قوانین آن نیز در کشورهای متفاوت فرق می‌کند. از جمله آنها می‌توانیم به قوانین مرخصی زایمان، بارداری یا شیردهی اشاره کنیم. با این حال گاهی اوقات مشکلاتی برای زنان باردار یا شیرده در گرفتن مرخصی یا دریافت حقوق پیش می‌آید. برای حل این مشکلات می‌توانید به متخصصان ما رجوع کنید.