لازم است بدانید که کارگران مشمول قانون کار باید از خدمات رفاهی که کارفرما برای آنها فراهم می‌کند بهره‌مند شوند. خدمات رفاهی کارگران بسیار متنوع و گسترده است. قانون برای حمایت از کارگران و کارمندان، کارفرمایان را موظف کرده است که خدمات متنوعی مانند خدمات بهداشتی درمانی یا کمک‌هایی برای خرید مسکن و از این دست خدمات را به کارگران ارائه دهند. به طور کلی دولت امکانات متنوعی مانند کارت کارگری و بیمه تامین اجتماعی را جزو خدمات واجب ارائه شده برای کارگران می‌داند. خدمات رفاهی کارگران تنها مختص کشور ما نیست بلکه این قانون‌ها در بسیاری از کشورها جهت رفاه و آسایش کارگران وجود دارد. در ادامه مقاله قصد داریم توضیحات بیشتری در ارتباط با رفاه کارگران ارائه دهیم.
خدمات رفاهی کارگران چیست
به طور کلی داشتن رفاه یعنی قرار گرفتن در شرایطی که زندگی را آسان‌تر می‌کند. خدمات رفاهی کارگران خدماتی است که باید دولت و کارفرمایان برای کارگران و کارمندان به وجود بیاورند تا زندگی و اشتغال آنها آسان‌تر شود. این خدمات رفاهی انقدر حائز اهمیت هستند که در قانون کار نیز مواردی برای این خدمات در نظر گرفته شده است.
خدمات رفاهی کارگران تأمین اجتماعی
در فصل هشتم، ماده ۱۴۷ تا ۱۴۹ قانون کار به بخشی از خدمات رفاهی کارگران پرداخته شده است. بر اساس ماده ۱۴۸ قانون کار، کارفرمایان مکلف هستند که کارگران و کارمندان خود را تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی قرار دهند. تحت پوشش قرار گرفتن این بیمه سبب می‌شود کارگران از خدمات درمانی تأمین اجتماعی بهره مند شوند. علاوه بر آن بیمه شدن کارگر منجر به بیمه شدن افراد تحت تکفل او نیز می شود
علاوه بر این موارد دولت، خانه کارگر را برای حمایت از کارگران تأمین اجتماعی احداث کرده است. کارگران با مراجعه به این مکان می‌توانند کارت خدمات کارگری را دریافت و از مزایای آن بهره‌مند شوند. از جمله مدارک دریافت این کارت می‌توانیم به کارت ملی، شناسنامه و دفترچه تأمین اجتماعی اشاره کنیم. بسیاری از کارگاه‌ها نیز وجود دارند که تعداد پرسنل خود را معرفی کرده تا کارت کارگری به آنها تعلق بگیرد. برای آن که لیست خدمات خانه کارگر را بدانید شما را ارجاع می‌دهیم به مقاله ثبت نام کارت کارگری. در این مقاله برایتان توضیح داده‌ایم که چگونه میتوانید کارت کارگری را دریافت کنید.
خدمات رفاهی کارگران در قانون کار
در ماده ۱۴۷ قانون کار، دولت مکلف شده است که خدمات بهداشتی درمانی را برای کارگران مهیا کند. علاوه بر آن بر اساس قانون کار کارفرما نیز مکلف است بخشی از خدمات رفاهی کارگران را تأمین نماید. از جمله آنها می‌توانیم به کمک برای تأمین مسکنِ کارگران فاقد مسکن توسط کارفرما اشاره کنیم. طبق ماده ۱۴۹ قانون کار کارفرمایانی که صاحب کارخانه‌های بزرگ هستند باید خانه‌های سازمانی را برای کارگران خود در نزدیکی محل کار احداث کنند.
ماده ۱۵۱ قانون کار نیز در ارتباط با ارائه خدمات رفاهی کارگران در قانون کار می‌گوید. در این ماده، قانون کارفرما را مکلف می‌داند که در صورت دور بودن محل کار از محل زندگی کارگر، سه وعده غذا را که حداقل یک وعده آن غذای گرم است برای او مهیا کند. همچنین در صورت لزوم کارفرما باید خوابگاه و محل انجام فعالیت‌های ورزشی و فرهنگی را برای کارگر مهیا نماید.
خدمات رفاهی کارگران چند مورد است؟
همان طور که در قبل نیز راجع به آن صحبت کردیم کارگاه‌هایی که در فواصل زیاد از منطقه سکونت کارگران قرار دارند باید حاوی شرایط خاصی باشند. ماده ۱۵۱ قانون کار در این ارتباط صحبت کرده است؛ طبق این ماده کارفرما باید برای کارگرانِ دور از محل سکونت خود ۳ وعده غذا همراه با محل استراحت و جای خواب با توجه به نوع فصل تهیه نماید.
به طور مثال می‌توانیم به کارگران راه و جاده اشاره کنیم. آنها اغلب در مکان‌های بسیار دوری مشغول به فعالیت هستند. در این شرایط کارفرما موظف است کانکس‌هایی را برای سکونت آنها در نظر گرفته و غذای‌شان را تأمین کند. طبق ماده ۱۵۲ قانون کار اگر محل کار کارگران دور باشد کارفرما موظف است وسیله نقلیه را برای رفت و آمد آنها فراهم کند. ماده ۱۵۳ نیز در ارتباط با ارائه تسهیلات توسط کارفرما برای اداره امور شرکت‌های تعاونی کارگاه مطالبی گفته است.
ماده ۱۵۴ نیز می‌گوید کارفرما باید با مشارکت سازمان تربیت بدنی، محلی را برای استفاده کارگران در ارتباط با رشته‌های متفاوت ورزشی احداث کند. همان‌طور که می‌دانید بسیاری از سازمان‌ها و ادارات نیز مجموعه‌های تفریحی ورزشی بزرگی را برای کارگران خود احداث کردند که از جمله آنها می‌توانیم به سالن‌های ورزشی یا استخرها اشاره کنیم.
ماده ۱۵۵ قانون کار در ارتباط با سوادآموزی بزرگسالان می‌گوید که کارفرمایان موظف هستند با مشارکت وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی اساتیدی را برای آموزش و سوادآموزی کارگران در نظر بگیرند.
علاوه بر سواد آموزی، دوره‌های کارآموزی نیز گاهی اوقات باید توسط کارفرمایان برای کارگران ایجاد شود. البته بر اساس تبصره ماده ۱۵۵ قانون کار کارگران برای آن که در دوره‌های کارآموزی شرکت کنند باید حداقل گواهینامه نهضت سواد آموزی یا مدرک معادل با آن را داشته باشند. در صورت نداشتن سواد، این کلاس‌ها هیچ‌گونه فایده‌ای نخواهد داشت!
ماده ۱۵۶ قانون کار در ارتباط با آیین نامه‌ای که بهداشت به کارفرمایان ارائه می‌کند مطالبی گفته است. این آیین نامه در خصوص موارد بهداشتی سالن غذاخوری، حمام، کارگاه، دستشویی و از این دست موارد است. بر اساس این آیین نامه کارگاه‌ها باید از بهداشت و نظافت برخوردار باشند.
اگر احساس می‌کنید که سازمان شما خدمات رفاهی کارگران را به درستی ارائه نمی‌کند میتوانید از مشاوره با ما در ارتباط با مطرح کردن اعتراض خود به شرکت یا کارفرما استفاده کنید.
سخن آخر
سعی کردیم در این مقاله موارد مربوط به خدمات رفاهی کارگران را شرح بدهیم. احتمالا تا اینجای مقاله متوجه شده‌اید که کارگران باید از خدماتی برای کار و زندگی راحت‌تر بهره‌مند شوند. این قانون توسط اداره کار تعیین شده و کارفرمایان نیز موظف به اجرای آنها هستند.